Cách đàm phán tăng lương thành công
“Bạn không nhận được những gì bạn xứng đáng, bạn nhận được những gì bạn đàm phán.” – Chester L. Karrass
Khi bạn đã gắn bó với công ty một thời gian và nhận thấy đã đến thời điểm phù hợp, việc yêu cầu tăng lương là điều hợp lý. Vì lợi ích của mình, các nhà quản lý và doanh nghiệp luôn muốn giữ chân và tạo cơ hội thăng tiến cho những nhân viên nhiệt huyết, sẵn sàng trau dồi kỹ năng và phát triển sự nghiệp của mình.
Tuy nhiên, việc đàm phán về lương thường là cuộc trò chuyện dễ gây căng thẳng, đặc biệt với phụ nữ. Trước đây, yếu tố văn hóa, xã hội và cả sự tự tin cá nhân khiến nhiều phụ nữ gặp khó khăn khi nói lên giá trị của mình và bảo vệ quyền lợi cho bản thân. Nhưng khi phụ nữ ngày càng giữ nhiều vị trí lãnh đạo, việc nhận diện điểm mạnh và rèn luyện kỹ năng thương lượng sẽ giúp họ vượt qua mọi rào cản và hướng tới sự bình đẳng lớn hơn.
Bài viết này sẽ giúp bạn lên kế hoạch kỹ lưỡng trước khi bước vào buổi thương lượng với quản lý, cung cấp các mẹo hữu ích để đàm phán thành công, cũng như gợi ý cách ứng phó nếu mọi việc không như mong đợi.
Vì sao kỹ năng đàm phán lương là quan trọng?
Emily Epstein, giảng viên của các khóa học Kỹ năng Thương lượng: Chiến lược Tăng Hiệu quả và Phụ nữ trong Lãnh đạo: Chương trình Trực tuyến dành cho Nhà Lãnh đạo Tiềm Năng tại Harvard đã chia sẻ quan điểm rằng việc thương lượng bắt đầu từ thời điểm tuyển dụng, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến mức lương dài hạn của bạn.
“Nhiều nhà tuyển dụng cho biết họ thường bắt đầu với một lời đề nghị thấp và mong ứng viên sẽ yêu cầu cao hơn. Ứng viên không yêu cầu đồng nghĩa với việc tự bỏ qua cơ hội nhận thêm giá trị — đôi khi là mức lương cao hơn, ảnh hưởng cả ngắn hạn lẫn dài hạn vì tăng lương và thăng chức thường dựa trên mức lương khởi điểm,” Epstein nói.
Việc yêu cầu tăng lương cũng không chỉ liên quan đến con số cá nhân.
Theo nghiên cứu từ Pew Research Center, khoảng cách lương theo giới tính (sự khác biệt giữa thu nhập của nam và nữ) gần như không thay đổi ở Mỹ trong suốt 20 năm qua. Năm 2022, phụ nữ Mỹ trung bình chỉ kiếm được 82 cent cho mỗi đô la mà nam giới kiếm được, chỉ tăng 2 cent kể từ năm 2002. Khoảng cách lương theo sắc tộc cũng vẫn còn sâu sắc. Thu nhập trung bình của phụ nữ gốc La-tinh thấp hơn 60% so với nam giới da trắng, và thu nhập của phụ nữ da đen chỉ bằng khoảng 64% so với nam giới da trắng không phải gốc La-tinh.
Những nguyên nhân dẫn đến các khoảng cách này rất phức tạp và đa dạng, nhưng một trong những bước để thu hẹp khoảng cách này chính là người lao động, đặc biệt là phụ nữ và người da màu, cần chuẩn bị sẵn sàng để yêu cầu mức lương cao hơn.
Chuẩn bị gì trước buổi đàm phán lương?
Trước khi quyết định xin tăng lương, hãy xem xét lại những yếu tố sau:
Đã ít nhất một năm kể từ lần đánh giá gần nhất của bạn chưa?
Khối lượng công việc của bạn có tăng đáng kể trong sáu tháng qua không?
Bạn có sắp được đánh giá hiệu suất không?
Bạn có vừa hoàn thành xuất sắc một công việc nào đó không?
Thời điểm tốt nhất để thương lượng lương là ngay sau một buổi đánh giá hiệu suất tích cực, để bạn có thể tận dụng sự công nhận gần đây về những đóng góp và thành tích của mình.
Tiếp theo, trước khi bạn yêu cầu một buổi gặp riêng với quản lý của mình, bạn cần:
Nghiên cứu: Tìm hiểu mức lương trung bình cho vị trí, kinh nghiệm và khu vực của bạn. Hỏi phòng nhân sự về khung lương nội bộ hoặc tham khảo ý kiến đồng nghiệp.
Chuẩn bị lập luận: Liệt kê thành tích nổi bật, sáng kiến bạn đã thực hiện, phản hồi tích cực bạn nhận được, và những đóng góp rõ ràng giúp công ty đạt mục tiêu.
Xác định mức lương kỳ vọng: Chuẩn bị con số cụ thể sẽ đưa ra trong trường hợp quản lý của bạn đồng ý tăng lương.
Luyện tập bài trình bày với gia đình hoặc bạn bè để tạo sự tự tin và dứt khoát.
Hẹn lịch trước với quản lý: Tránh hỏi vào cuối ngày thứ Sáu hoặc thời điểm họ đang bận.
Những sai lầm thường gặp khi đàm phán lương
Trước khi đàm phán lương, hãy suy nghĩ về góc nhìn của sếp bạn. Họ là người chịu trách nhiệm cân đối ngân sách, đạt mục tiêu kinh doanh và tiến triển trong sự nghiệp của chính họ.
Công ty đã hoạt động như thế nào trong vài quý vừa qua? Bạn có vừa trải qua một đợt sa thải nhân sự không? Nếu có, hiện tại có thể không phải là thời điểm phù hợp để đàm phán tăng lương. Một công ty đang suy giảm hoặc trì trệ có thể không đủ khả năng tăng lương, hoặc chỉ có thể đưa ra mức tăng nhỏ hơn so với mong đợi của bạn.
Đừng chỉ tập trung vào nhu cầu cá nhân của bạn khi yêu cầu tăng lương. Bạn cần nói về giá trị mà bạn mang lại, không phải việc xe của bạn bị hỏng hay tiền thuê nhà của bạn tăng. Tránh sử dụng giọng điệu bị động và hãy nói với sự tự tin.
Đừng đe dọa nghỉ việc nếu bạn không đạt được điều mình muốn. Điều quan trọng là giữ cuộc trao đổi luôn tích cực đặc biệt khi bạn muốn tiếp tục gắn bó với tổ chức. Nếu bạn đe dọa, bạn có thể khiến nhà tuyển dụng thực sự cân nhắc việc để bạn ra đi.
Mẹo đàm phán lương hiệu quả
Hãy nhớ rằng bạn không đang xin một ân huệ. Bạn là một tài sản quý giá và muốn tiếp tục phát triển trong công ty này.
Một số mẹo giúp đàm phán lương thành công:
Chuẩn bị số liệu: Hãy chuẩn bị dữ liệu chứng minh sự đóng góp của bạn vào doanh thu công ty, mức độ tương tác hoặc các chỉ số quan trọng khác. Cung cấp những phản hồi tích cực từ khách hàng hoặc đồng nghiệp nếu có thể.
Biết rõ giá trị của bản thân: So sánh với mức lương trên thị trường cho vị trí tương tự. Theo các nhà nghiên cứu tại Trường Kinh doanh Columbia, bạn nên đưa ra một con số cụ thể thay vì một khoảng để cho thấy bạn đã nghiên cứu kỹ lưỡng.
Chuẩn bị “bảng thành tích”: Mang theo một trang tóm tắt cho thấy giá trị của bạn. Tóm tắt những gì bạn đã đạt được trong năm nay. Nêu bật những lần bạn vượt qua mong đợi trong vai trò của mình. Chia sẻ những gì bạn muốn đạt được trong tương lai, chẳng hạn như đào sâu vào một dự án hiện có hoặc đề xuất một ý tưởng mới mà bạn muốn dẫn dắt.
Làm gì sau khi đàm phán lương?
Nếu sếp bạn đồng ý rằng việc tăng lương là hợp lý — xin chúc mừng! Tất cả sự chuẩn bị và nghiên cứu của bạn đã được đền đáp. Dưới đây là những việc cần làm tiếp theo:
Có được thỏa thuận bằng văn bản.
Thực hiện bất kỳ hành động nào đã thống nhất.
Thực hiện các cam kết liên quan.
Thông báo cho những người cần biết.
Gửi email cảm ơn lịch sự đến tất cả những người liên quan để bày tỏ sự trân trọng.
Duy trì mối quan hệ tích cực.
“Nếu cuộc thương lượng thành công, hãy bày tỏ sự trân trọng và phấn khích của bạn, nhưng đừng cho họ biết nếu họ đề nghị nhiều hơn mức bạn mong đợi,” Epstein nói thêm. “Hãy làm rõ rằng bạn có ý định khiến khoản đầu tư của họ xứng đáng.”
Nếu cuộc thương lượng không diễn ra như mong muốn, bạn vẫn có thể yêu cầu các quyền lợi khác thay vì tăng lương. Thảo luận về bất kỳ lựa chọn thay thế nào có thể, chẳng hạn như thêm ngày nghỉ có lương, quyền chọn cổ phiếu của công ty hoặc lịch làm việc linh hoạt.
Điều tối quan trọng là phải duy trì mối quan hệ thân thiện, ngay cả khi cuộc thương lượng không diễn ra như kế hoạch. Hãy chuyên nghiệp, tích cực và lịch sự.
Bạn cũng có thể nhân cơ hội này để yêu cầu phản hồi mang tính xây dựng, đặc biệt là về các chỉ số rõ ràng và cụ thể để cải thiện, Epstein khuyên.
Ví dụ: nếu sếp bạn nói, “Chúng ta sẽ được tăng lương nếu công ty hoạt động tốt vào năm sau,” hãy đặt câu hỏi tiếp theo về việc “hoạt động tốt” trông như thế nào và nó sẽ được đo lường ra sao. Tương tự, nếu sếp bạn nói, “Tôi cần thấy bạn làm việc ở cấp độ cao hơn,” hãy hỏi xem công việc “cấp độ cao hơn” bao gồm những gì và làm thế nào bạn có thể chứng minh rằng bạn đang đáp ứng được.
“Luôn có khả năng công ty sẽ không giữ lời hứa tăng lương sau này, nhưng khả năng họ sẽ làm vậy cao hơn nhiều nếu họ đã cam kết rõ ràng với bạn và bạn có thể chứng minh rõ ràng rằng bạn đã đạt được mục tiêu của họ,” Epstein nói.
Hãy thảo luận lại với một cố vấn đáng tin cậy, đồng nghiệp hoặc bạn bè và suy ngẫm về cách chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho lần sau. Hãy tập trung vào việc tiến về phía trước; những thất bại là điều xảy ra tự nhiên và là một phần của quá trình thương lượng. Nếu bạn thực sự không hài lòng với kết quả, bạn cũng có thể cân nhắc tìm một công việc mới.
Kết luận
Đàm phán tăng lương là kỹ năng có thể rèn luyện. Đừng ngại đặt vấn đề, miễn là bạn chuẩn bị kỹ, biết rõ giá trị bản thân và thể hiện sự chuyên nghiệp. Hãy chủ động lên tiếng về mức lương xứng đáng với nỗ lực của mình!
Nguồn tham khảo:
Russell, M. (2024, March 18). How to successfully negotiate a salary increase.